Günümüzde internetin ve özellikle sosyal medyanın hayatımızın büyük bir bölümünü kaplamakta olduğu yadsınamaz bir gerçektir. İnternet her ne kadar büyük kolaylıklar sağlasa da beraberinde getirdiği bir takım sorunlar da mevcuttur. Bu sorunlara gün geçtikçe bir yenisi eklenmekte ve mevcut hukuk düzenimizdeki uygulamalar kimi zaman yetersiz kalabilmektedir. Henüz yeni sayılabilecek bir oluşum olması sebebiyle, internet üzerinden işlenen suçlar bakımından çeşitli hukuki problemlerle karşılaşılabilmektedir. İnsanlar bazen kendilerine ulaşılamayacağı düşüncesiyle, bazen de sadece bir klavye ile kendisini ifade edebilmenin verdiği psikolojik rahatlık ve özgüven hissi ile dışarıda yüz yüze gelmekten çekindiği veya yüz yüze gelme fırsatının bile bulunmadığı kişilere karşı, hakaret ve tehditler savurabilmektedirler. Bu yazımızda bilişim ve ceza hukukunun kesişimi denilebilecek bir konu olarak “internet yoluyla hakaret” suçunu ele alacağız. Bunun için öncelikle hakaret suçunu incelemeliyiz.
Hakaret suçu, TCK’nın 125. maddesinde, ‘Bir kimseye onur, şeref ve saygınlığını rencide edebilecek nitelikte somut bir fiil veya olgu isnat eden ya da yakıştırmalarda bulunmak veya sövmek suretiyle bir kimsenin onur, şeref ve saygınlığına saldıran…’ şeklinde düzenlenmiştir. Bu madde ile korunan hukuki değer onur,şeref ve saygınlıktır. İlgili maddenin birinci fıkrasının devamında ise hakaret suçunun mağdurun şahsına yönelik doğrudan huzurunda işlenebileceği gibi gıyabında da işlenebileceği düzenlenmiştir: “Mağdurun gıyabında hakaretin cezalandırılabilmesi için fiilin en az üç kişiyle ihtilat ederek işlenmesi gerekir.“
Maddenin ikinci fıkrasında ise “Fiilin, mağduru muhatap alan sesli, yazılı veya görüntülü bir iletiyle işlenmesi halinde, yukarıdaki fıkrada belirtilen cezaya hükmolunur.” denilmekte ve internet, telefon vb iletişim araçları ile de bu suçun işlenebileceği sonucuna ulaşılmaktadır. Bununla birlikte dördüncü fıkradaki “Hakaretin alenen işlenmesi halinde ceza altıda biri oranında artırılır ” düzenlemesi ile de hakaret suçunun alenen işlenmesinin cezasının daha fazla olduğu düzelenmiştir. Buna göre e-mail, özel mesaj( dm) , whatsapp mesajı vb. yollarla işlenebilen hakaret suçunun facebook, twitter, youtube, instagram gibi mecralardaki bir gönderi ile veya bir gönderinin altında yorum olarak veya erişime açık bir internet sitesinde herkesin okuyabileceği şekilde işlenmesi halinde de cezasının artırılacağına hükmolunmuştur.
Görüldüğü üzere hukuk sistemimizde internet yolu ile hakaret suçunun ceezalandırılamayacağına ilişkin bir düzenleme bulunmamakta aksine internet yolu ile işlenen bu fiilin cezası daha fazla bile olabilmektedir.
Hakaret suçunun basit hali mağdurun şikayetine tabi bir suçtur. Mağdur, hakareti öğrendiği tarihten itibaren 6 ay içinde şikayet hakkını kullanmalıdır. Aksi halde şikayet hakkını kaybeder. Suç, mağdur tarafından öğrenilene kadar teşebbüs aşamasında kalmış sayılacaktır. Ancak suçun nitelikli halleri söz konusu olduğunda mağdurun şikayeti aranmaksızın suçu işleyen kişi hakkında re’sen soruşturma başlatılır.
İnternet yoluyla hakaret suçunda en büyük sorun failin kimliğinin belirlenmesi olarak görülebilir. Özellikle sahte isimle alınmış “fake” prrofiller ve e-mail adresleri söz konusu olduğunda gerçek suçluyu bulmak zor olabilmektedir. Ancak bu sorun yine gelişen teknolojinin etkisi ile adli birimler tarafından uzmanlık gerektiren çalışmalar yapılması sonucunda aşılabilmektedir.
Bununla birlikte konunun uluslararası boyutu da dikkate alındığında, suçun nerede işlenmiş olduğunu belirlemek de önemli bir husustur. Ceza Muhakemesi Kanunu’nun ilgili maddeleri incelenecek olursa; görsel veya işitsel yayın, mağdurun yerleşim yerinde ve oturduğu yerde işitilmişse veya görülmüşse o yer mahkemesi de yetkilidir. Bu yetki özel yetki olduğu için, her zaman suçun işlendiği yer genel yetkilidir. Burada genel yetkili yer yayım merkezinin olduğu yerdir. Ancak yayım merkezi yurt dışında olursa özel yetki kuralına başvurulacaktır.
Hangi ifadelerin hakaret kapsamına gireceğini belirlemek için somut olayın özellikleri dikkatle incelenmelidir. Bununla birlikte Yargıtay’ın da hakaret suçunun kapsamına ilişkin açıklamış olduğu hükümler de yol gösterici olacaktır. Görüldüğü üzere bir çok farklı unsurun göz önünde bulundurulması gereken bir husus olması sebebiyle internet üzerinden hakaret suçu ile ilgili uzman hukuki yardım almak için mutlaka bir avukata başvurulması kişinin yararına olacaktır.
Sitemizdeki makalelerin kopyalanarak veya özetlenerek izinsiz bir şekilde başka web sitelerinde yayınlanması şahsi ve fikri haklara aykırılık teşkil edeceğinden hukuki ve cezai işlem yapılacaktır.
Bu makaleden kısa alıntı yapmak için makalenin aktif linki eklenerek alıntı yapılan yazıya aşağıdaki ibare eklenmelidir : -“İnternet Yoluyla Hakaret” başlıklı makale yazarı Av.Pınar Şakrak tarafından pinarsakrak.av.tr adresinde yayınlanmıştır.
